Samuel Haneman (Samuel Hahnemann) – Osnivač Homeopatije
Samuel Haneman (puno ime: Christian Friedrich Samuel Hahnemann) rođen je 10. aprila 1755. godine, u porodici koja se bavila proizvodnjom i bojenjem tada čuvenog porcelana, u malom saksonskom gradiću Meissenu.
Sredina iz koje je Hahnemann potekao bila je vredna, religiozna i konzervativna, pa je ideal Hahnemannovog oca bio da mu sin postane sveštenik.
Od detinjstva je bio zapažen kao intelektualno veoma sposoban, sa posebnom sklonošću ka učenju jezika. Zahvaljujući zauzimanju paroha, uspeo je da završi gimnaziju.
Posle toga se, rizikujući sukob sa ocem i vođen višim ambicijama, uz oskudna materijalna sredstva, 1775. godine upisao na medicinske studije u Leipzigu. Izdržavao se prevođenjem sa engleskog jezika i davanjem časova jezika.
Studije i početak karijere
Posle dve godine studija, nezadovoljan nastavom koja se svodila na čistu teoriju bez rada sa pacijentima, prešao je u Beč kod poznatog profesora von Quarina. Hahnemann je na njega ostavio veliki utisak svojom sposobnošću uočavanja simptoma i analize kliničke slike.
Zbog teškog materijalnog položaja, morao je da prekine studije u Beču iako mu je do završetka ostalo samo tri meseca. Međutim, von Quarin mu je pomogao da, u statusu lekara sekundarca, dobije službu u današnjem Sibiu u Rumuniji (tada Austrougarska), kod guvernera austrijske provincije Transilvanije. Tu je obavljao dužnost porodičnog lekara, bibliotekara i učitelja guvernerove dece.
1779. godine napustio je Sibiu i odbranio diplomski rad na Univerzitetu u Erlangenu, „Conspectus adfectuum spasmodicorum“ (pregled konvulzivnih oboljenja), čime je stekao titulu doktora medicine.
Razvoj homeopatije
Osnovao je porodicu 1782. godine. Razočaran tadašnjim načinima lečenja, a naročito posle neuspeha svog lečenja difterije kod svoje ćerke, 1784. godine prelazi u Drezden. Odustaje od bavljenja medicinskom praksom i prihvata se isključivo prevođenja stručnih knjiga sa stranih jezika.
U tome postiže veliki uspeh i stiče autoritet kao prevodilac, naučnik, hemičar i farmaceut. Čuven je njegov prevod iz 1784. godine tada najmodernijeg Dermarchyevog udžbenika hemijske tehnologije, kome je dodao svoje brojne komentare, zapažanja i recepte.
Takođe je poznato njegovo delo o Galenskoj farmaceutskoj tehnologiji, koje je postalo obavezan priručnik svih farmaceuta u Saksoniji.
Ovde Hahnemann piše brojne članke iz farmaceutske tehnologije i hemije, preporučujući i veoma preciznu hemijsku metodu otkrivanja tragova arsena prilikom trovanja.
Godine lutanja
Tokom perioda od 1792. do 1806., poznatog kao godine lutanja, promenio je 14 gradova, preveo 24 velika udžbenika iz medicine, hemije i farmacije, radio kao inspektor apoteka, sanitarni inspektor i lekar.
Tokom ovih godina lutanja, nesumnjivo pod dejstvom znanja stečenih čitanjem, prevođenjem i upoređivanjem, u njemu je postupno sazrevala ideja o suštini lečenja i potrebi reforme medicinskih stavova.
Tako se 1790. godine, tokom prevođenja najmodernijeg engleskog Cullenovog udžbenika iz farmakologije, u njemu konačno rađa ideja o sličnosti efekta delovanja kore kinina i simptoma malarije.
Nakon izvođenja eksperimenta na sebi, definisana je terapeutska maksima „Similia Similibus Curentur“ i postavljen cilj rada u budućnosti.
Konačno oblikovanje homeopatske prakse
Hahnemann se ponovo vraća medicinskoj praksi, ali ovog puta sa namerom da proširi svoja opažanja i proveri pretpostavke. Istovremeno, on sam, na sebi, na članovima porodice, prijateljima i sledbenicima, sistematski ispituje dejstvo lekova i skuplja simptome potvrđivanja različitih biljnih, životinjskih i hemijskih supstanci.
Bilo je potrebno 15 godina ovakvog sistematskog istraživanja da se u Organonu iznese konačna i uobličena teorija homeopatskog lečenja.
1796. godine objavljen je njegov prvi esej o novom principu lečenja u Hufelandovom medicinskom časopisu.
Godine u Torgau i revolucionarni radovi
Samuel Hahnemann se 1804. godine preselio u Torgau, gde je napisao većinu svojih važnijih radova.
Pet godina kasnije, 1805. godine, pojavio se njegov rad na latinskom „Fragmenta de viribus medicamentorum positivis“ (Odlomci o sigurnim dejstvima lekova). U ovom delu opisuje kliničke slike prvih 27 lekova kao što su Pulsatila, Aconitum, Ignatia i Belladona.
Zalagao se za čistu medicinu, zadajući tradicionalnom sistemu tri odlučna udarca:
- Lekar treba sam da pravi sopstvene lekove.
- Lekove treba davati u malim dozama.
- Ne koristiti mešavinu lekova.
Njegovo sledeće delo iz 1805. godine, pod nazivom „Empirijska medicina“, bilo je pravi prethodnik „Organona“. U ovom radu Hahnemann kritikuje sve dosadašnje medicinske sisteme.
Godine 1810. pojavljuje se prvo izdanje „Organona“, a 1811. godine i „Materia Medica Pura“. „Organon“ predstavlja filozofiju nove metode, a „Materia Medica Pura“, homeopatsku dinamičnu farmakologiju.
Povratak u Leipzig i izazovi
Hahnemann se 1812. godine vratio u Leipzig sa namerom da kao učitelj prenese svoja zapažanja i iskustva drugima. Kao poznat lekar, hemičar i naučnik, stekao je titulu doktora nauka na Univerzitetu u Lajpcigu.
Njegova teza na latinskom jeziku, u kojoj je istorijski obrađivao trovanje kukurekom („De Helleborismo Veterorum„), bila je veoma zapažena i visoko cenjena. Ta teza mu je donela položaj predavača na Univerzitetu i otvorila mogućnost da promoviše nove stavove.
Ipak, ova prilika nije iskorišćena jer se Haneman upustio u bespoštedne kritike tadašnjeg medicinskog sistema, što je dovelo do toga da njegova predavanja postanu nezanimljiva za studente.
Iako je po novom sistemu imao zapaženih uspeha u lečenju sve većeg broja pacijenata, 1820. godine napustio je Leipzig. Razlog je bila sudska odluka kojom se lekarima ne dozvoljava da pacijentima daju lekove koje su sami napravili.
Godine u Koethenu
Godine 1821. vojvoda Ferdinand od Anhalt Koethena primio je Hanemana kao porodičnog lekara. Tu je ostao sa svojom ženom i pet ćerki tokom narednih 14 godina.
U Koethenu je primao i pacijente sa strane, dopunjavao „Organon“ i „Materiju Medicu“. Takođe, 1828. godine iznosi teoriju o mijazmima u novom delu pod nazivom „Hronične bolesti“.
Hahnemann je u Koethenu svakodnevno imao mnogo pacijenata i, u odnosu na tadašnje načine lečenja, postigao je nesumnjiv uspeh. Kod njega su dolazili mnogi lekari da nauče novi sistem, a veliki ugled koji je postigao u svojoj zemlji, počeo je da se prenosi i u inostranstvo.
Poslednje godine u Parizu
Pet godina posle smrti svoje prve žene, Haneman je sklopio brak sa plemićkinjom francuskog porekla, Melanie D’Hervilly, i otišao u Pariz. Tamo je dobio pravo na obavljanje prakse.
Poslednjih osam godina svog života proveo je lečeći veliki broj bolesnika i članove aristokratskog društva.
Istovremeno, 1842. godine, revidirao je peto izdanje „Organona“ i ovu reviziju namerno ostavio da se obavi posle njegove smrti.
Sa svih strana sticao je priznanja, a njegovi učenici su preneli metodu u sve civilizovane zemlje sveta.
Umro je u Parizu 2. jula 1843. godine.
. . .
Samuel Haneman ostaje inspiracija za mnoge koji traže holistički pristup zdravlju.
Njegova vizija medicine koja tretira celu osobu, a ne samo simptome bolesti, i dalje je relevantna i cenjena u današnjem svetu.
Doktorova najveća dužnost je sprečavanje bolesti, jer lečenje nije moguće bez neke štete.